Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешу
Математика
Сынып:
6-сынып
Бөлім:
Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулер
Тақырып:
Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешу
07.02.2020
310
7
| Оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтемеу): | 6.2.2.3 бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешу; |
| Сабақтың мақсаты: | <p> Оқушылар: </p><p> - Бір айнымалысы бар теңдеуді шешудің алгоритмін біледі;</p><p> - Бір айнымалысы бар теңдеудің қасиеттерін біледі; </p><p> - Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шеше біледі. </p> |
| Тілдік мақсаттар: | <p> Оқушылар:</p><p> - сызықты теңдеудің анықтамасын және түрін, санды теңдіктердің қасиеттерін біледі;</p><p> - тепе-тең түрлендірулерді орындай отырып, теңдеулерді сызықты түрге келтіреді; </p><p> - теңдеулердің қасиеттерін айта алады; </p><p> - сызықты теңдеулердің коэффициенттерін нұсқай отырып, сызықты теңдеулерді сипаттайды; </p><p> - теңдеулердің қасиеттерін қолдана отырып, теңдеулердің шешіміне түсінік береді;</p><p> Пәнге қатысты лексика мен терминология:</p><p> - теңдеу; </p><p> - теңдеудің түбірі; </p><p> - теңдеудің сол жағы; </p><p> - теңдеудің оң жағы; </p><p> - тепе-тең түрлендіру; </p><p> - сызықты теңдеу; </p><p> - сызықты теңдеудің коэффициенттері; </p><p> Диалогқа/жазылымға қажетті тіркестер:</p><p> - теңдеу деп- ... - теңдеудің түбірі деп ...;</p><p> - теңдеуді шешу дегеніміз - ...; </p><p> - сызықты теңдеу деп ...; </p><p><br></p> |
| Күтілетін нәтиже: | <p> Жаңа тақырыпты толық меңгеруі</p> |
| Бағалау критерийлері: | <p> Оқушылар: </p><p> - Бір айнымалысы бар теңдеуді шешудің алгоритмін біледі;</p><p> - Бір айнымалысы бар теңдеудің қасиеттерін біледі;</p><p> - Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шеше біледі. </p> |
| Құндылықтарды дарыту: | «Мәңгілік ел» ұлттық идеясының құндылықтарын негізге ала отырып, оқушыларды еңбек пен ынтымақтастыққа баулу. |
| АКТ-ны қолдану дағдылары: | |
| Пәнаралық байланыс: | математикалық сауаттылық, геометрия |
| Бастапқы білім: | Амалдарды орындауда белгісіз компоненттерді табу ережелерін білу. Теңдеулерді шеше алу. |
Сабақ барысы
| Сабақ кезеңдері | Жоспарланған іс-әрекет | Ресурстар |
|---|---|---|
|
Сабақтың басы (10мин) |
<p> Ұйымдастыру кезеңі</p><p> Оқушылармен сәлемдесу, түгелдеу, сабаққа назарын аудару;</p><p> Топқа бөлу: </p><p>Парақшаның артында жазылған х , х+5, 2х-1, өрнектері арқылы топтарға бірігеді.</p><p> N- натурал сандар Z-бүтін сандар Q-рационал сандар. Әр атауға топ басшылары түсінік беріп өтеді. </p><p> Үй тапсырмасын тексеру</p><p> а) есептерін тексеру Оқушылар үйге берілген 3 есептің шешімін интеръактивті тақтадан дұрыс жауабын тексеру арқылы + және – әдісі арқылы өзін-өзі бағалайды. </p><p> 1)13х-0,2=4;</p><p> Дескриптор: </p><p><br></p><table class="table table-bordered"><tbody><tr><td style="text-align: left;">мәндес теңдеуге түрлендіреді;</td><td style="text-align: left;">13х=4+0,2</td></tr><tr><td style="text-align: left;">ax=b түріне келтіреді</td><td style="text-align: left;">13х=4,2</td></tr><tr><td style="text-align: left;">x=b/a есептейді</td><td style="text-align: left;">x=42/130</td></tr></tbody></table><p><br></p><p>2) 34–2(2х–9)=28</p><p> Дескриптор: </p><p><br></p><table class="table table-bordered"><tbody><tr><td style="text-align: left;">жақшаны ашады;</td><td style="text-align: left;">34-4х+18=28</td></tr><tr><td style="text-align: left;">мәндес теңдеуге түрлендіреді;</td><td style="text-align: left;">-4x=28-34-18</td></tr><tr><td style="text-align: left;">ax=b түріне келтіреді</td><td style="text-align: left;">-4x=-24</td></tr><tr><td style="text-align: left;">x=b/a есептейді</td><td style="text-align: left;">x=6</td></tr></tbody></table><p> </p><p>3) (-9x+3)/5=6 </p><p> Дескриптор: </p><p><br></p><table class="table table-bordered"><tbody><tr><td style="text-align: left;">пропорцияның қасиетін пайдаланады;</td><td style="text-align: left;"><p>-9х+3=6 5</p></td></tr><tr><td style="text-align: left;">мәндес теңдеуге түрлендіреді;</td><td style="text-align: left;">-9x=30-3</td></tr><tr><td style="text-align: left;">ax=b түріне келтіреді</td><td style="text-align: left;">-9x=27</td></tr><tr><td style="text-align: left;">x=b/a есептейді</td><td style="text-align: left;">x=-3</td></tr></tbody></table><p><br></p><p>ә) Сөйлемді жалғастыр... </p><p> 1) Санды теңдік дегеніміз... (өзара тең екі санды өрнектің теңдік белгісімен жазылуы)</p><p> 2) Теңдеу дегеніміз... (құрамында белгісіз әрпі бар теңдік) </p><p> 3) Теңдеудің түбірі дегеніміз... (айнымалының теңдеуді тура теңдікке айналдыратын мәнін атайды)</p><p> 4) Мәндес теңдеу дегеніміз... (Түбірлері бірдей немесе түбірі болмайтын теңдеулер мәндес теңдеулер деп аталады)</p><p> 5) Ұқсас қосылғыштар деп... (есептердегі әріптік бөліктері бірдей қосылғыштарды айтамыз)</p><p> 6) Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу деп... (ах=b (мұндағы х – айнымалы, а және b сандар) түрінде берілген теңдеуді бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу деп аталады) </p><p><br></p> | |
|
Сабақтың ортасы (25мин) |
<p> <b> Жаңа сабақ</b></p><p> Геометриялық кескіндердің көмегімен оқушыларға теңдеу құруды ұсынамын.</p><p> Мысалы: Егер Р=20 см болса, үшбұрыш қабырғаларын табыңыз. </p><p><b>ҰЖ.</b></p><p>Оқушылар теңдеу құра отырып теңдеуді шешеді. Теңдеудің түбірі деп– айнымалының теңдеуді тура теңдікке айналдыратын мәнін атайды Теңдеуді шешу дегеніміз – оның барлық түбірлерін табу немесе түбірлерінің жоқ екендігін дәлелдеу Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеуді шешу алгоритмі:</p><p> Теңдеуді теңбе-тең түрлендіріп ықшамдау қажет;</p><p> Айнымалысы бар мүшелерді теңдеудің сол жағына, бос мүшелерді теңдеудің оң жағына жинақтау қажет;</p><p> Теңдеудегі ұқсас мүшелерді біріктіріп, теңдеуді ах=b түріне келтіру қажет;</p><p> Теңдеудің екі бөлігін де айнымалының коэффицентіне бөліп, теңдеудің х= b/а түбірін табу қажет. ах=b теңдеуді шешудің үш түрлі жағдайы бар:</p><p> ТЖ. (постер қорғау)</p><p> Егер a≠0 болса, теңдеудің екі жағын да а-ға бөліп, х= b/атеңдігін жазып, теңдеудің бір ғана b/а түбірін табамыз,</p><p> мысалы: 8х-9=3х+8 Егер a=0; b≠0 болса, теңдеу 0х=b түріне келіп, х-тің ешкандай мәнінде теңдік тура болмайды. </p><p>Мұндай жағдайда теңдеудің түбірі болмайды. мысалы: 7х+3=7х+5, 7х-7х=5-3, 0∙ х=2. Теңдеудің түбірі болмайды.∅ </p><p> III. Егер a=0; b=0 болса, теңдеу 0х=0 түріне келіп, х-тің кез-келген мәнінде теңдік тура болады.</p><p> Мұндай жағдайда теңдеудің түбірі кез-келген сан болады, яғни түбірі шексіз көп.</p><p> мысалы: 2х+х-5=3х-5, 3х-3х=5-5, 0х=0. Кез келген сан теңдеудің түбірі болады.</p><p> Жаңа сабақты бекіту Мына өрнектердің қайсысы бір айнымалысы бар сызықтық теңдеуге жатады?</p><p> ҰЖ.</p><p> «Куббизм стратегиясы» </p><p> 1) Сипаттау (бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу қалай беріледі?) </p><p> 2) Тұжырымдау (бір айнымалысы бар сызықтық теңдеу ді шешудің жолдары қандай?) </p><p> 3) Қолдану (бір айнымалысы бар сызықтық теңдеуді өмірде қай жерде қолданамыз?) </p><p> 4) Талдау (а, в, х = ? ) </p><p>Сергіту сәті. «Дамыған пікір» Берілген сөздерге сай сөздерді сәйкестендіреді.</p><p> шеңбер, </p><p>куб кеме, </p><p>қайық поэма,</p><p> мақала тәулік,</p><p> апта жасуша, </p><p>ұлпа пернетақта, </p><p>монитор билік,</p><p> саясат дәстүр, </p><p>салт неолит, </p><p>палеолит зат есім,</p><p> сан есім Европа,</p><p> Азия сазгер, </p><p>өлең ай, </p><p>мемлекет, </p><p>материк,</p><p> әдет-ғұрып,</p><p> жазушы, </p><p>биосфера, </p><p>фигура,</p><p> жүйелік блок, </p><p>дәуір, </p><p>теңіз, </p><p>ән, </p><p>сөз таптары ЖЖ.</p><p> Деңгейлік тапсырмалар </p><p> №781 </p><p> 5) 1,5х+8=3,1x+16 </p><p> 6) 2,9x+7,4=x+1,7 </p><p>Дескриптор: </p><p> Білім алушы </p><p> -ұқсас қосылғыштарды біріктіреді;</p><p> - берілген теңдеуді ax=b түріне келтіреді;</p><p> - теңдеудің түбірін табады.</p><p> №782 </p><p> Дескриптор: </p><p> Білім алушы </p><p> -ұқсас қосылғыштарды біріктіреді;</p><p> - берілген теңдеуді ax=b түріне келтіреді; </p><p> - теңдеудің түбірін табады.</p><p> №783 3х-(10-9x)=22x 26-(17-2x)=5x </p><p> Дескриптор: </p><p> Білім алушы- жақшаларды ашады;</p><p> -ұқсас қосылғыштарды біріктіреді; </p><p> - берілген теңдеуді ax=b түріне келтіреді;</p><p> - теңдеудің түбірін табады. </p><p><br></p> | |
|
Сабақтың соңы (3мин) |
<p> Сабақты бекіту Сызықтық теңдеу құруға арналған тапсырма (дарынды оқушыларға) Суретке қарап теңдеу құрастыру </p><p> Тест жұмысы </p><p> 1.Теңдеуді шешіңдер:12 с + 22 = 82.</p><p> А) 6; В) 3; С) 4; </p><p> Д) 5 2.Түбірі 8 – ге тең болатын теңдеуді анықта: А) 4х - 5 = 27; </p><p>В) 7х - 16 = - 9; С) 3х + 29 = 44. </p><p> 3. Теңдеуді шешіңдер: </p><p>-4х – 8х + 5х= - 49.</p><p> А) - 71/3; В) 7; С) 2; Д) басқа жауап. </p><p> 4. -4x=-62. А) 13 В)15,5 С) 12,5 Д) 14 5.-3x-2=12+4x. А) 1 В)2 С) -2 Д)-1 </p><p><br></p> | |
|
Рефлексия (2мин) |
<p>Рефлексия</p><p> Плюс, минус, қызықты + стикерге сабақтан алған оң әсерлерін жазады;</p><p> - стикерге орындай алмаған тапсырмалар мен қиындық туғызған мәселелерді жазады; </p><p> √ сабақтың қызықты болған тұстарын жазады.</p><p> Үйге тапсырма:</p><p> №795 Дескриптор: Білім алушы </p><p> -ұқсас қосылғыштарды біріктіреді;</p><p> - берілген теңдеуді ax=b түріне келтіреді;</p><p> - теңдеудің түбірлерін анықтайды. </p><p><br></p> |
Файлдар:
Файлды ару
Бір айнымалысы бар сызықтық теңдеулерді шешу.
Пікірлер(0)