Мембраналық потенциал және белсенді тасымалдау

Сабақта жүзеге асырылатын оқу мақсаты

12.2А: Мембраналық потенциалды сақтаудағы активті тасымалдың маңызын анықтау.

Жетістік критерийлері

Тыныштық потенциалы мен әрекет потенциалын салыстыр.

Сабақтың мақсаты

Тілдік мақсаттар

Оқушылар:

- Оқушылар тыныштық потенциал мен әрекеттер потенциалын ажырата алады;
- Оқушылар жасушалардың барлығына тыныштық потенциалы тән екендігін, әрекет потенциалы жүйке жасушаларына тән екендігін сипаттай алады;
- Активті тасымалдың тыныштық потенциалын сақтаудағы маңызын түсіндіре алады.

Арнайы пәндік лексика мен терминология:

Алдыңғы білім

Оқушылар:

- жасуша мембранасы арқылы заттарды тасымалдаудың әртүрлі типтерінің механизмдері тақырыптары әрекет және тыныштық потенциалының ерекшелігін түсінуге көмек береді.

Сабақтың кезеңдері

Сабақта орындалуы тиіс іс-әрекеттер

Оқыту ресурстары

Басталуы

0-2  минут

Ой шақыру

3-8 мин

(10 мин., жалпы алғанда)

9-13 мин

Сыныпта тақырыпты анықтау мақсатында бейнебаян көрсетіледі. Бейнебаянды көргенен кейін жасуша мембранасы арқылы заттарды тасымалдаудың атаулары жазылған сөздермен топқа бөлінеді.

(W) Сыныпқа сұрақтар қойып, натрий-калий сорғысын қайта қарастырыңыз.
- Неліктен натрий-калий сорғысы деп аталады?
- Натрий-калий сорғысының ерекшелігі неде?
- Натрий-калий иондарынан басқа иондар жасуша мембранасында болады ма, болса қандай?
- Натрий-калий сорғысы активті транспорт арқылы жүреді ме, әлде пассивті транспорт арқылы жүзеге асады ма?

(G) (f) Шағын топтарға жасушалардың мембраналық потенциалы дегеніміз не екендігін еретеректе қарастырған әрекет потенциалы бойынша жұмыстарды қолданып еске түсіруді тапсырыңыз.

https://www.youtube.com/watch?v=u5-6pQVd7kg

https://twig-bilim.kz/film/the-cell-membrane-5361/

https://bilimland.kz/kk/courses/simulation/biologiya/lesson/membrana-kanaldary

Ортасы

 11-28 мин

29-34 мин

(W) Активті тасымалдың тыныштық потенциалын сақтаудағы маңызын түсіндіре отырып, PowerPoint материалдарын көрсетіңіз.

Тыныштық потенциалы деп қозбаған күйдегі мембрананың ішкі және сыртқы беттеріндегі қалыптасқан (стационарлық) электр потенциалдарының айырмасын айтады.

(G) (f) Сыныпқа жұпқа бөлініп бір-бірінің осы тақырыпты түсінгендігін тексеруді тапсырыңыз. Тыныштық потенциал мен әрекеттер потенциалының ерекшелігін сипаттайды.

https://www.youtube.com/watch?v=X-8b_DCz0C4

Слайдтар көрсету және оны талдау.

http://www.modernbiology.ru/anatlab.htm

Аяқталуы

35-40 минут

(I) Жеке жұмыс

Жасушалардың барлығына тыныштық потенциалы тән екендігін, әрекет потенциалы жүйке жасушаларына тән екендігін ажыратады.

«Білімнің сиқырлы баспалдағы».