Ахмет Байтұрсынұлы «Адамдық диқаншысы» өлеңі

Есимова Райгүл Олжабаевна
Есимова Райгүл Олжабаевна
Ақтөбе
Темір
С.Байшев атындағы ЖОББМ КММ
Қазақ әдебиеті
Сынып:
5-сынып
Бөлім:
Адамгершілік - асыл қасиет
Тақырып:

Ахмет Байтұрсынұлы «Адамдық диқаншысы» өлеңі

31.01.2020
176
PDF жүктеу WORD жүктеу
Оқу мақсаттары (оқу бағдарламасына сілтемеу):

5. Т/Ж2. Әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясын анықтау.

Сабақтың мақсаты:

Барлық оқушылар орындай алады:  

• Шығарма мазмұнымен таныса отырып, тірек ұғымдарды таба алады.

• Мәтінді мағыналық бөліктерге бөле отырып, өлеңнің идеялық мазмұнын анықтайды.

• Әдеби шығарманың тақырыбы мен идеясын ұсынады.  

Оқушылардың көпшілігі орындай алады:

• Шығармадағы көркемдегіш құралдарды ажырата алады (метафора).

• Оқушылар мәтін мазмұны бойынша тың идеялар ұсына алады.

Кейбір оқушылар орындай алады:

• А.Байтұрсынұлы өмір сүрген кезеңнің тарихи сипатын түсіндіре алады.

• Өлең идеясын өз сөзімен тұжырымдай алады.  

Тілдік мақсаттар:

Оқушылар орындай алады:

Өлеңнің мазмұнының идеясы мен тақырыбын түсінеді.

• Әдеби-теориялық ұғымды есте сақтайды.

Пәнге қатысты сөздік қор мен терминдер:

Адамдық тұқымы, көңілін көгерту, қор болған еңбек, диқаншы, садақа, жүндеу, қамыт, жасық, бейнет, зейнет, таяққа еті үйрену, метафора, алмастыру.

Диалог құруға/шығарма жазуға арналған пайдалы тіркестер:

Адамдық диқаншысы, Ахмет Байтұрсынұлы, «Малым-жанымның садақасы, жаным-арымның садақасы», қамыт кию, қамшы жеу, сөз маржаны.  

Талқылауға арналған сұрақтар:

1. Ақын өлеңді неліктен «Адамдық диқаншысы» деп атады?

2. Диқаншы деген кімдер?

3. Диқаншы мен «Адамдық диқаншысы» өлеңінің арасында қандай байланыс бар?


Бағалау критерийлері:

Кейбір оқушылар орындай алады:

• А.Байтұрсынұлы өмір сүрген кезеңнің тарихи сипатын түсіндіре алады.

• Өлең идеясын өз сөзімен тұжырымдай алады.

• Мәтін мазмұны бойынша сұрақтарға жауап бере алады.

• Әңгіменің мазмұндық тақырыбы мен идеясын ажырата алады.  

Құндылықтарды дарыту:

«Мəңгілік Ел» жалпыұлттық идеясының жалпыға бірдей еңбек қоғамы құндылығын сақтау, еңбекқорлыққа, адамгершілікке баулу. Сын тұрғысынан ойлау. Жеке, жұптық, топтық жұмыс барысында өзара сыйластықты, жауапкершілікті сезіну.  

Пәнаралық байланыс:

Қазақ тілі, Тарих, Өзін-өзі тану, Биология.

Сабақ барысы

Сабақ кезеңдері Жоспарланған іс-әрекет Ресурстар

Сабақтың басы

(7 мин)

І. Ұйымдастыру кезеңі.

1. Оқушылармен сәлемдесемін.

2. Оқушылардың сабаққа қатысын қадағалаймын.

3. Сыныпта жағымды психологиялық ахуал туғызу, бір-бірінің жақсы мінез-құлық қасиеттерінтани отырып,сыйластық пен достықты қалыптастыру мақсатында шеңбер бойында тұру ретіне қарай «Оң жағымда...» тренингі өткізіледі.

4. Сыныпқа қима қағаздағы «Әдептілік», «Ар-ұят», «Адамдық», «Белгі» сөздерін алғыза отырып, «Сөзден-сөйлем» әдісі арқылы топтарға біріктіремін.

ІІ. Үй тапсырмасы.

Сыныптық жұмыс. «Тәрбиенің қайнар бұлағы» тарауы бойынша алған білімдерін «Зымыран сұрақтар» әдісімен қорытындылаймын. Кері байланыс:«Бір сөйлеммен тұжырымдаңыз» әдісі  

5e338437c30f4.png

5e338441024d2.png

5e33845401fd4.png

«Бір сөйлеммен тұжырымдаңыз»

Сабақтың ортасы

(30 мин)

ІІІ. Жаңа тақырып.

Сыныптық жұмыс. «Түрткі сұрақ» әдісі арқылы оқушыларға ой қозғау үшін төмендегідей сұрақтар беріледі. - Неліктен біз осындай сөздер арқылы топқа бөліндік?» - Осы мақалға синоним бола алатын тағы қандай мақал-мәтелдерді атай аласыңдар? - «Малым-жанымның садақасы, жаным-арымның садақасы» деген мақалды қалай түсінеміз? Бағалау: «Бас бармақ» әдісі Мұғалім түсіндірмесі. Ахмет Байтұрсынов шығармашылығы

1-тапсырма. Оқылым/Тыңдалым Топтық жұмыс жұмыс. «Орындықтағы стикер» әдісі арқылы шығарманы мәнерлеп оқиды. (Әр топтан бір оқушының алдын-ала орындығына стикер жапсырылады, таңдау соған түседі.) Келесі топты бағалау критерийлері алдын-ала парта бетіне қойылады.

Бағалау критерийлері:

1. Түсінікті оқу

2. Интонацияны дұрыс қою

3. Дауыстың анық болуы Бағалау: ««Екі жұлдыз, бір ұсыныс»

2-тапсырма. Айтылым. Жұптық жұмыс. Әр топ оқылған шығарма бойынша түсінгендерін жұбымен талқылайды. шығарма идеясын «Метафоралық модель құру» әдісі арқылы ұсынады, топ ең түйінді деген бір идеяны іріктеп алады. Кері байланыс:Жұмыс барысында қарым-қатынас жасаудың қай стилі басым болды? -Бір адамға бағытталған стиль -Тапсырманы орындауға бағытталған стиль.

3-тапсырма. Топтық жұмыс. «Сиқырлы қаламсап» әдісі арқылы сұралады.

1-топ. Өлеңнің негізгі идеясын үш сөйлеммен тұжырымдап, ойымызды мақал-мәтелмен түйіндейік.

2-топ. Бейнет, зейнет, таяққа еті үйрену, диқаншы сөздерін синонимдерімен алмастырып, сөйлем құрап жазайық.

3-топ. Өлең мәтінінен метафораларды тауып, мысалдар арқылы дәлелдейік.

4-топ. Төмендегі сызбаның көмегімен өлең кейіпкерінің бейнесін өз жұбымызға сиапттап берейік. Сипаттаны өлеңдегі мысалдармен дәлелдеуді ұмытпайық.

Бағалау: «Шұғыл сұрақтармен өз-өзін бағалау»

Кері байланыс:

Топтағы орындау барысында топта ауызбіршілік сақталды ма?

-Топта ауызбіршілік пен серіктестік қарым-қатынас сақталды;

-Топтағы бірлік, ауызбіршіліктің бұзылғаны байқалды;

4-тапсырма. «Эйлер шеңбері» әдісі арқылы «Адамдық диқаншысы» өлеңі мен «Құмырсқа» әңгімесі арасындығы үндестікті анықтайды. Анықтау тапсырмалары:

1. Мәтіннің жанрлық стилін анықтайды.

2. Әдеби шығарманың түрін ажыратады.

3. Мәтіннің тақырыбы мен идеясын нақтылайды.

Бағалау: «Жұптық шапалақ»

5-тапсырма. Қалыптастырушы тапсырма «Денотаттық баған» әдісі арқылы шығармаға басқаша тақырып қойып, екі сөйлеммен түсіндіру. Өлеңнің тақырыбы Себебі Дескриптор: *Шығармаға басқаша атау ұсынады. * Атауды ұсынудың себебін 2 сөйлеммен түсіндіреді.

Кері байланыс: «Бағдаршам»

Бекіту. «Сөздер банкасы» әдісі   

5e3385e31a1a6.png


Топ басшысында бағалау парағы

5e33860677956.png

Слайд


5e33862346834.png




5e3386444aa85.png


5e33865274a0e.png


5e33865d40007.png

5e33866f98dd2.png

5e33867aeb569.png

Сабақтың соңы

(3 мин)

Үйге тапсырма.

«Адамгершілік» тақырыбына 2 шумақ өлең құрастырып келу.

Топтардың «Бағалау парақтары» жиналып алынады, талданады.  

5e33869a75e31.png

5e3386ae9686e.png

5e3386b79ddbc.png

Пікірлер(0)